Czy wino może być kluczem do fascynującej kariery? Enologia, czyli nauka o winie, otwiera drzwi do świata tradycji nawet sprzed 8 tys. lat! Dowiedz się, jak ewoluowała ta niezwykła wiedza i gdzie na świecie, w tym także w Polsce, możesz zdobyć tytuł enologa.
Choć starożytni winiarze posługiwali się głównie intuicją, dzisiejsza enologia to zaawansowana nauka. Łączy wiedzę z zakresu chemii, biologii, technologii produkcji i tradycji. Dzięki współczesnym badaniom możemy tworzyć wina o niespotykanym dotąd smaku i jakości. Ale jak zdobyć taką wiedzę i gdzie najlepiej ją poszerzać? Od tradycyjnych szkół we Francji po nowoczesne programy w Polsce – oto jak enologia zmienia się na naszych oczach i gdzie można odkryć jej tajemnice.
Enologia – co to jest?
Enologia to nauka, która zajmuje się wszystkimi aspektami produkcji wina: od uprawy winorośli po techniki fermentacji, starzenie i ocenę jakości. Łączy wiedzę z zakresu biologii, chemii, technologii żywności oraz agronomii.
Jednym z kluczowych zadań enologii jest zrozumienie, jak różne czynniki (takie jak klimat, gleba, odmiany winorośli czy metody produkcji) wpływają na końcowy smak wina. W końcu enologia jest nie tylko suchą teorią – to praca z żywym produktem, który ewoluuje i zmienia się w czasie. Enolodzy decydują, które techniki produkcji będą najlepsze dla danego rodzaju winogron, aby wydobyć z nich pełen potencjał. Mają realny wpływ na to, jak będzie smakować końcowy produkt.
Dziś enologia jest oparta na badaniach naukowych i technologii, co pozwala na znacznie bardziej precyzyjne kontrolowanie procesu produkcji wina. – Enologia daje podstawy do tego, by być technologicznie przygotowanym na zdobywanie doświadczenia w tworzeniu wina. Nie wspominając już o czysto hedonistycznych korzyściach samych studiów, na których pasja i zaangażowanie jest po obu stronach. Przecież nie przez przypadek taki kierunek jest wybierany, a wykładowcy to ludzie wina, którzy nie tylko rozbijają je na atomy wiedzy, ale też nim żyją – opowiada Krzysztof Sułek, sommelier Fine Wine.
Gdzie można studiować enologię?
Zgłębienie tajników enologii oferuje wiele renomowanych uczelni. We Francji, kolebce winiarstwa, działają jedne z najbardziej prestiżowych szkół, jak Uniwersytet w Bordeaux (Wine Tourism Innovation WINTOUR) czy Institut Agro Montpellier (Diplôme National d’Œnologue). W Stanach Zjednoczonych prym wiedzie Uniwersytet Kalifornijski w Davis, znany z innowacyjnych badań nad winoroślą i winem. Posiada specjalny wydział Department of Viticulture and Enology.
W Polsce enologia staje się coraz bardziej popularnym kierunkiem studiów. Wśród dostępnych opcji warto wymienić:
- Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, gdzie można podjąć studia podyplomowe z enologii;
- Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, który oferuje studia z technologii winiarstwa;
- Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, gdzie w ramach wydziału ogrodnictwa i architektury krajobrazu można studiować enologię i cydrownictwo;
- Collegium Civitas w Warszawie, który posiada Centrum Studiów nad Winem;
- Uniwersytet Zielonogórski, gdzie w Lubuskim Ośrodku Innowacji i Wdrożeń Agrotechnicznych można podjąć studia podyplomowe z enologii.
Oprócz tradycyjnych programów akademickich istnieją także kursy i warsztaty oferowane przez prywatne szkoły winiarskie oraz stowarzyszenia winiarskie.
Co dają studia z enologii?
Absolwenci enologii są kluczowymi specjalistami w branży winiarskiej. Dzięki zaawansowanej wiedzy o procesach fermentacji, analizy sensorycznej i technologii produkcji mogą pracować na wielu stanowiskach. Na liście możliwości są doradcy technologiczni, kontrolerzy jakości czy menedżerowie produkcji. Studia enologiczne otwierają także drzwi do kariery w sektorze badań i rozwoju, marketingu wina czy edukacji.
– Polscy winiarze coraz częściej stawiają na profesjonalizm. Zatem być może zapotrzebowanie na enologów będzie rosło. A rozsiane i rozdrobnione winnice będą świetnym poligonem do pogłębiania wiedzy i rozwijania doświadczenia – ocenia sommelier.
Dla wielu studentów enologii praca w tej dziedzinie to także pasja. – To kierunek, który na pewno daje satysfakcję, spełnia licznym marzenia. Ludzie wina liczą na radość konsumentów ich wina, by ta przygoda trwała jak najdłużej. U coraz liczniejszych winiarzy zaczęła też przyciągać następne pokolenia – dodaje.
Jak zmieniało się podejście do enologii?
Enologia, kiedyś uważana za rzemiosło przekazywane z pokolenia na pokolenie, przeszła długą drogę, stając się pełnoprawną nauką. W przeszłości winiarze polegali głównie na tradycji i intuicji, tworząc wina metodą prób i błędów.
– Świat win to historia na millenia, a nie wieki, obejmująca sześć kontynentów. Jest tak głęboko wpisana w kulturę i codzienność ludzkości, że nie wyobrażamy sobie bez niej przyszłości. Zatem mieć szansę wkroczyć w ten świat z pozycji profesjonalisty, zdobywać wiedzę, która przecież jeszcze nie tak dawno całkiem zgłębiona nie była, to ogromne szczęście i całkiem spore możliwości – przekonuje Sułek.
Współczesne podejście do enologii kładzie duży nacisk na zrównoważony rozwój i ochronę środowiska. Coraz więcej winnic inwestuje w ekologiczne uprawy winorośli i technologie, które minimalizują wpływ produkcji wina na środowisko. Zmienia się także podejście konsumentów – współczesny miłośnik wina oczekuje autentyczności, regionalności. Dlatego enolodzy muszą być zdolni do tworzenia win, które oddają charakter danego miejsca.
Czy każdy enolog jest winiarzem, a każdy winiarz enologiem?
Choć terminy „enolog” i „winiarz” często używane są zamiennie, nie oznaczają tego samego. Enolog to specjalista, który posiada wiedzę naukową i techniczną, niezbędną do produkcji wina na każdym etapie – od winorośli po butelkowanie. Winiarz z kolei to osoba, która może zajmować się produkcją wina, ale niekoniecznie posiada wykształcenie enologiczne.
Innymi słowy: nie każdy enolog musi być winiarzem w sensie praktycznym. Z drugiej strony nie każdy winiarz potrzebuje być enologiem, aby produkować znakomite wina. Jak przekonuje Krzysztof Sułek, nawet gwiazdy światowego winiarstwa potrafią kreować od lat wina, zdobywając swą wiedzę pod kątem oka lub seniora winnicy.
– Wielu absolwentów pozostanie w platonicznej miłości do wina, bardziej profesjonalnie spoglądając na nie w codziennym życiu. Wszak na naukę nigdy za późno, a enologia na pewno łączy różne pokolenia pośród uczestników studiów – kwituje Sułek.
