Wina z Sardynii, dzięki swoistej izolacji wyspy, zachowały jeden z najbardziej archaicznych kultur winiarskich Włoch. Jednocześnie Sardynia jest niezwykle bogata pod względem ilości odmian i różnorodnych stylów wina.
Wina z Sardynii – ojczyzna casu marzu i pane carasau
Sardynia fascynuje nie tylko ciekawą kultura winiarską, ale również bogactwem lokalnych tradycji, jak trwająca 4 dni procesja ku czci św. Efizjusza (Sant’Efisio), oraz interesującą historią. Na wyspie zachowały się liczne ślady kultury nuragijskiej, (datowanej na epokę brązu), jednej z najstarszych w obrębie Morza Śródziemnego. Można tu znaleźć ok. 7 tys. charakterystycznych dla tej kultury budowli kształtem, przypominających odwrócone doniczki.
Sardynia różni się od kontynentalnych Włoch również pod względem kulinarnych tradycji. Makaron nie zdominował sardyńskiej kuchni, a niemal każda wioska ma swoją kulinarną specjalność. Dominują grillowane lub pieczone na ogniu mięsa, popularne są także dania jednogarnkowe z warzywami. Do tego duże ilości ziół, szczególnie mirtu i mięty. To kuchnia pasterzy i rolników. Bardzo charakterystyczną potrawą jest pasterski placek chlebowy pane carasau, zwyczajowo wypiekany w piecu opalanym drewnem.
Jednak największą ciekawostką sardyńskiej kuchni jest casu marzu – „żywy ser”. To ser owczy nafaszerowany larwami muchy serowej (Piophila casei). Larwy te są wprowadzane do sera w celu wywołania fermentacji, która nadaje serowi delikatny smak i wilgotność. W smaku przypomina gorgonzolę. Casu marzu jest spożywany z żywymi larwami, gdy są martwe, może to świadczyć o nieświeżości sera. Tradycyjnie spożywa się go z chlebem pane carasau i podaje z mocnym, czerwonym winem Cannonau. Mieszkańcy Sardynii wierzą, że casu marzu jest silnym afrodyzjakiem.
Królestwo cannonau
Wino, które towarzyszy potrawom jest równie odmienne od włoskich tradycji, jak sama kuchnia. W winiarstwie widać wpływy hiszpańskie – na wyspę przez wieki oddziaływały różne kultury i osiedlali się na niej m. innymi Katalończycy. Większość winnic Sardynii znajduje się w zachodniej części wyspy. Największą i najbardziej znaną apelacją wyspy jest DOC Alghero, położone wokół miasta o tej samej nazwie. Tu skupiają się najlepsi producenci Sardynii.
Najważniejsze odmiany winorośli to cannonau (czyli hiszpański grenache), carignano oraz vermentino.
Z cannonau powstają wytrawne wina o wysokiej zawartości alkoholu, pełnym ciele i typowych dla południowych win, „dżemowych” aromatach. Dobrze leżakują w dębie i znakomicie sprawdzają się w kupażach z międzynarodowymi szczepami jak np. cabernet Sauvignon.
Carignano (hiszpańska carineňa) – szczep, który ostatnio staje się bardzo modny, na Sardynii daje interesujące, owocowe, soczyste wina o trwałym aromacie. Istniejąca od 1977 r. apelacja DOC Carignano del Sulcis obejmuje obszar na południowo – zachodnim krańcu wyspy.
Wśród białych szczepów na czoło wysuwa się vermentino. Z tej odmiany, przy zastosowaniu ograniczonej wydajności, można wyprodukować ciekawe wina o intensywnym smaku i egzotycznych aromatach, które z powodzeniem mogą konkurować z najlepszymi białymi winami Włoch.
Warto też sięgnąć po Vernaccia di Oristano, wina fortyfikowane, podobne do sherry. Starzone kilka lat w dużych dębowych beczkach pod naturalną warstwą drożdży (flor), czasem wystawiane na słońce. Specyficzny aromat, powstający w trakcie utleniania, w miejscowym dialekcie nazywany murrai, przypomina sherry amontillado.
Sposób na długowieczność
Sardynia jest wyspą ludzi długowiecznych. W Europie na 100 tysięcy osób do 100 lat dożywa jedynie siedem, na tej włoskiej wyspie wskaźnik ten wynosi 13,5. Wiekowi mieszkańcy Sardynii twierdzą, że ich eliksirem długowieczności jest właśnie miejscowe wino Cannonau.
