Ekologiczne winiarstwo opiera się na innym myśleniu o produkcji: uwzględnia wpływ na glebę, wodę, klimat i lokalną społeczność. Coraz więcej winiarzy decyduje się na tę ścieżkę. Nie z obowiązku, a z przekonania. W którym kierunku rozwijają się ekotrendy? Przeczytaj!
Zastanawialiście się kiedyś, czy kieliszek wina może mieć coś wspólnego z ochroną planety? Coraz więcej winnic odpowiada na to pytanie twierdząco. Ekologiczne wina nie są już zwykłą ciekawostką. To świadome podejście, a ekotrendy zyskują na znaczeniu z każdym rokiem.
Ekologiczni winiarze słuchają natury: fermentują spontanicznie, pracują ręcznie, rezygnują z pestycydów, sadzą rośliny odstraszające szkodniki. Czasem ta zmiana zaczyna się od fermentacji w butelce, a kończy na korku z recyklingu.
Co to jest ekologiczne winiarstwo?
Winiarstwo ekologiczne jest filozofią uprawy i produkcji wina, w której kluczową rolę odgrywa natura. Celem jest stworzenie takiego ekosystemu na winnicy, który sam się broni, rośnie i dojrzewa bez sztucznej pomocy. Nie chodzi więc tylko o ograniczenie „chemii”.
W ekologicznej winnicy nie znajdziesz glifosatu, ale za to spotkasz złotooka (larwy tego owada pomagają w walce ze szkodnikami). Rządki winorośli są przetykane roślinami okrywowymi. Nawożenie? Kompost, wyciągi z pokrzyw, skrzypu, liści paproci czy pomidora zamiast granulatu z fabryki.
Ekologiczny winiarz przede wszystkim myśli długofalowo. Dba o glebę, bioróżnorodność, wodę i klimat, a każdą decyzję (od wyboru podkładek po sposób nawożenia) podejmuje z myślą o przyszłości. Bo wie, że im mniej ingerencji w środowisko, tym lepiej terroir „przemawia” przez każdą butelkę.
– Wino jest skomplikowanym produktem. Każdy element, który je tworzy, ma olbrzymi wpływ na smak. Owszem, możemy wyprodukować podobne wina, ale na ich ostateczny charakter będą wpływały niuanse – przekonuje Kacper Woźniak, head sommelier Fine Wine.
Różnice między winem ekologicznym a biodynamicznym
Różnicę między winiarstwem ekologicznym a biodynamicznym można porównać do różnicy między prostokątem a kwadratem. Nie każde ekologiczne wino jest biodynamiczne, ale każde biodynamiczne jest ekologiczne. Co łączy oba podejścia? Odrzucenie przemysłowych metod, ręczna praca i szacunek dla natury.
Przede wszystkim winiarze biodynamiczni kierują się kalendarzem księżycowym przy cięciu krzewów, stosują własnoręcznie przygotowane preparaty z ziół i minerałów, a winnicę traktują jak żywy organizm. Więcej informacji na ten temat przeczytasz w artykule „Wino biodynamiczne a wino ekologiczne. Jakie są różnice?”.
Ekotrendy a certyfikaty ekologiczne
O tym, że zdobycie certyfikatu ekologicznego wcale nie jest łatwe, pisaliśmy w artykule „Certyfikacja win od podszewki. Czy warto zwracać uwagę na certyfikaty?”.
Na certyfikat ekologiczny trzeba zapracować. Winiarze przechodzą minimum trzyletni proces konwersji, podlegają regularnym kontrolom i działają zgodnie z wymaganiami unijnymi. Choć oznacza to więcej pracy i ryzyka, coraz więcej producentów wybiera właśnie tę drogę. Większość działa z przekonania, ale też w odpowiedzi na rosnące oczekiwania konsumentów.
Co robią winnice, aby osiągnąć zrównoważoną produkcję?
Zrównoważone winiarstwo to gra zespołowa. Winnice wdrażają wiele praktyk, które pomagają chronić zasoby naturalne i ograniczać ślad węglowy. Jakich?
Ochrona wody na winnicy
Woda to temat-rzeka – niestety, coraz płytsza. Dlatego żeby chronić zasoby wody, ekologiczne winnice sięgają po rozmaite technologie. Najpopularniejszą są systemy zbierania i magazynowania deszczówki: rynny, podziemne zbiorniki, filtry. Dzięki temu mogą podlewać winorośle wtedy, gdy trzeba, a nie gdy padało. Deszczówka stanowi też zabezpieczenie na czas suszy lub pożarów.
Równie popularne są systemy nawadniania kropelkowego (pozwalają dostarczać wodę bezpośrednio do korzeni winorośli, co ogranicza straty) czy inteligentne czujniki wilgotności gleby (dostosowują ilość podawanej wody do rzeczywistych potrzeb roślin). Parowanie wody można też ograniczać przez wykorzystywanie roślin okrywowych i mulczowanie, czyli pokrycie gleby warstwą kory, słomy czy skoszonej trawy.
Naturalne metody zwalczania szkodników a ekotrendy
Zamiast chemicznych oprysków, ekologiczne gospodarstwa stawiają na bioróżnorodność. Sadzonki lawendy przyciągają pożyteczne owady, sowy i nietoperze zjadają gryzonie, a owce pomagają w utrzymaniu porządku między rzędami krzewów. Wiele winnic tworzy „zielone wyspy”, czyli miejsca, gdzie owady zapylające są w stanie przetrwać.
Do jednej z częściej spotykanych naturalnych metod walki ze szkodnikami należy też rozpylanie feromonów. Mają odstraszać insekty, które mogłyby zniszczyć krzewy. – Stosowania naturalnych metod zwalczania szkodników wymagają certyfikaty ekologiczne. Wśród naszych dostawców takimi metodami posługują się winnice Gérarda Bertanda czy polska winnica Kojder – dodaje Kacper Woźniak, head sommelier Fine Wine.
Ekotrendy na 2025 – opakowania o niższym śladzie węglowym
Coraz więcej ekologicznych producentów stawia na opakowania o niższym śladzie węglowym. Winiarze, którzy chcą zachować tradycyjną butelkę, nie idą już w grube, ciężkie szkło, które rzeczywiście ma duży ślad węglowy, tylko lekkie, cieńsze.
– Kolebką takich nowoczesnych rozwiązań jest Kalifornia w Stanach Zjednoczonych. Właśnie tu stosuje się lżejsze szkło, ale też terrapacki czy aluminiowe butelki do ponownego wykorzystania – wylicza Woźniak.
Ciekawym rozwiązaniem jest Bag in box – lekkie, nadające się do recyklingu opakowanie, które redukuje ilość szkła, zmniejsza wagę transportu i pozwala na dłuższe przechowywanie otwartego wina bez utraty jakości. Co ważne: wysoka jakość wina nie stoi z nim w sprzeczności! Chcesz wiedzieć więcej? Przeczytaj artykuł „Wina Bag In Box – odpowiadamy na najpopularniejsze pytania”.
